Commentaire : /Il peut avoir été membre de la famille Scott de Balwearie, mais le seul indice de son origine écossaise est la concession par HONORIUS III de tenir une cure supplémentaire en Angleterre (il avait déjà obtenu des grâces pontificales d’expectative dans la province de Canterbury en janvier 1224) et deux en Écosse en 1225 ; il semble avoir été dans le Nord en 1227 quand il a visité Durham ;
Cursus
Cursus:
Maître ;
Référence : ODNB.
Commentaire : /C’est à travers la connection établie avec les maîtres parisiens au concile de Latran=IV, et notamment avec Étienne de PROVINS, qui faisait partie de la commission réunie à Paris à la demande de GRÉGOIRE IX pour statuer sur les traductions d’ARISTOTE qu’il recevra le titre de ‘magister’ ;
Carrière ecclésiastique
Ecclésiastique séculier:
?Archevêque de Cashel (Irlande) 1224 ;
Commentaire : /Ce bénéfice lui a été offert mais il l’a refusé ; après son séjour à Bologne, il résidé à la Curie de Rome sous HONORIUS III et GRÉGOIRE IX et reçu diverses grâces pour des bénéfices sous ces deux papes en 1224 et 1227 ;
Carrière professionnelle
Universitaire:
Paris (Maître enseignant les arts libéraux, en 1232 ?) ?
Référence : WEIJERS VI, 124.
Référence : CUP I, 144 (note 2 du n 87) ;
Référence : GOROCHOV, Naissance …, 389-390.
Commentaire : /Il y aurait commenté en 1232 le De Sphera de Johannes de SACROBOSCO en 18 leçons ;
Commentaire : /Nathalie GOROCHOV souligne qu’il a pu faire connaissance des maîtres parisiens dès 1215, quand il accompagne l’archevêque de Tolède à Rome pour le concile de Latran=IV notamment Étienne de PROVINS, auquel il dédiera plus tard en 1227 sa traduction du commentaire d’AVERROÈS sur le De Caelo d’ARISTOTE.
Médecins et activités paramédicales:
Astrologue de l'empereur FREDERIC II à partir des années 1230 à la cour de l’empereur à Palerme ?
Voyage
Voyage:
Séjours en Espagne à Tolède en 1217-1220 et en Italie à Bologne en 1220 et ensuite à Rome ; il voyage aussi en Angleterre (1227) et en France (1232 ?) avant d’aller en Sicile ?
/Le texte complet est perdu ; ne sont conservés que les extraits intégrés au Speculum doctrinale de Vincent de BEAUVAIS
Référence : WEIJERS 6, 127.
Manuscrits:
MS.
Incipits pour le texte manuscrit:
Inc. “Philosophia secundum Aristotelem est omnis rei sicnetia …”.
Edition moderne:
In BAUR (L.), Dominicus Gundissalinus. De divisione philosophie, Beiträge zur Geschichte der Philosophie und Theologie des Mittelalter, 9, 2-3), Münster, 1903, 398-400.
/L’oeuvre se compose d’un prohemium et de trois traités qui ont souvent circulé de façon indépendante le Liber primus ou Liber introductorius proprement dit (comprtant le Liber quattuor distinctionum, l’Introductorium majus et l’Introductorius minus), le Liber particularis (ou Astronomia) et le Liber phisionomie ; les deux premiers ont été écrits à la demande de FRÉDÉRIC II (c’est du moins ce qu’assure l’auteur) et le troisième lui est dédié ; d’autres traités (De urinis, De secretis nature) sont aussi des extraits du Liber phisionomie.
Manuscrits:
MS. Berlin, SBB lat. 2 550 ;
MS. Bernkastel-Kues, B. Sankt-Nikolaus-Hospitals 205, f.39v-40, fragment (Physiognomia) ;
MS. Bernkastel-Kues, B. Sankt-Nikolaus-Hospitals 209 ;
MS. Budapest, Magyar Nemzeti Muz. 157, f. 1-66 (Liber particularis) ;
MS. Budapest, Ors. Széch. Kön. Lat. 157 ;
MS. Edinburgh, 132 ??
MS. Escorial, B. Mon., e III 15, f.41-51 (Liber particularis, Physiognomia) ;
MS. Escorial, B. Mon., f III 8, f.1-126 (Introductorium minus) ;
MS. Firenze, B. Riccardiana 921 ;
MS. London, Wellcome Libr. 507, f. 49-70 Physiognomia) ;
MS. Milano, B. Ambros. L 92 sup. (Liber particularis et Physiognomia);
MS. Modena, BU Estense lat. 79 ;
MS. München, BSB Clm. 10268, f. 1-146, copié en 1320 en Italie à Bologna ;
MS. Paris, BnF latin 14070, f.112 et f.115 (extraits) ;
MS. Paris, BnF latin 15456 ;
MS. Paris, BnF n.a. lat. 1401, copié en ?1279 (Introductorium minus, Liber particularis et f.129-162v, Physiognomia) ;
MS. Salzburg, UB M II 180 (V 2 G 81) ;
MS. Sevilla, B. Cap. y Columb. 7-7-1 ;
MS. Città=del=Vaticano, BAV Palat. lat. 1362 ;
MS. Città=del=Vaticano, BAV Palat. lat. 1370 ;
MS. Città=del=Vaticano, BAV Reg. lat. 1159 (Physiognomia) ;
MS. Città=del=Vaticano, BAV Vat. lat. 4087, f. 38 ;
MS. Wien, ÖNB lat. 3124, f. 206-211 ;
MS. Wien, ÖNB lat. 3394, f. 214 ;
MS. Wroclaw, BU IV F 21 (Physiognomia.
Incipits pour le texte manuscrit:
Inc. "Incipit prohemium libri introductorii quem edidit Michael Sccottus astrologus Federici imperator romanorum et semper augusti quem ad eius preces in astronomia leviter composuit propter scolares...", Prohemium ;
Inc. "Quicumque vult esse bonus astrologus et homo sapiens inter alios reputari ...", Liber introductorius ;
Inc. "Cum ars astronomiae sit grandis sermonibus... ", Liber particularis.
Inc. "Incipit liber physiognomie quem compilavit magister Michael Scotus as preces domini Federici Romanorum imperatoris. Scientia cuius est multum tenenda in secreto , eo quod est magne efficacie ... " Physiognomia ;
Inc. "Ex antiquis auctoribus quorum libros ... Nobilis imperator, vir gratiose... " Physiognomia.
Edition:
Ed. Venezia 1477 (Liber Physiognomiae) ;
Ed. Basel 1485-1486 (Liber Physionomiae) ;
Ed. Passau 1487 (Liber Physionomiae) ;
Ed. Strasbourg s.d. (Liber Physionomiae) ;
Ed. Pavia 1515 (Physionomia) ;
Ed. Paris 1515 (Physionomia) ;
Ed. Paris 1518 (Physionomia) ;
Ed. Lyon 1598 (De Secretis naturae in ALBERTUS Magnus, De secretis mulierum) ;
Ed. Strasbourg 1601 (De Secretis naturae in ALBERTUS Magnus, De secretis mulierum) ;
Ed. Strasbourg 1615 (De Secretis naturae in ALBERTUS Magnus, De secretis mulierum) ;
Ed. Strasbourg 1637 (De Secretis naturae in ALBERTUS Magnus, De secretis mulierum) ;
Ed. Amsterdam 1640 (De Secretis naturae in ALBERTUS Magnus, De secretis mulierum) ;
Ed. Amsterdam 1655 (De Secretis naturae in ALBERTUS Magnus, De secretis mulierum) ;
Ed. 1660 (Physiognomia).
Ed. Amsterdam 1669 (De Secretis naturae in ALBERTUS Magnus, De secretis mulierum) ;
Edition moderne:
In Amsterdam, 1740 (De Secretis naturae in ALBERTUS Magnus, De secretis mulierum) ;
In QUERFELD (A.H.), Michael Scottus und seine Schrift De secretis nature, Diss. Leipzig 1893 (De urinis) ;
In HASKINS (C.H.), Studies in the history of medieval science, Cambridge (Mass.), 2e éd., 1927, 291-298 (Prologue du Liber particularis) ;
In MOPURGO (P.), Il ‘Sermo suasionis in bono’ di Michele Scotto a Federico II, Atti dell’Academia nazionale dei Lincei. Rendiconti d. Classe di scienze morali, storiche et filologiche, Ser. 8, 38, 1983, 287-300 (prologue du Liber particularis) ;
In MOPURGO (P.), Il capitolo ‘De informatione medicorum’ nel ‘Liber introductorius’, Clio, 20, 1984, 651-659 (extrait du Liber introductorius) ;
In JACQUART (D.), La physiognomie à l’époque de Frédéric II le traité de Michael Scot, dans Le Scienze alla corte di Federico II, (Micrologus, II) Florence, 1994, 19-37 ;
In VOSKOBOYNIKOV (O.), éd., Liber particularis. Liber physionomie, (Micrologus Library, 93) Florence, 2019.
MS. Cambridge, Gonville and Caius College 181/214 ;
MS. Göttingen, UB Hist. Nat. 75 ;
MS. Oxford, Corpus Christi College 125, f.97v-100v.
MS. Palermo, BC 4 Qq A 10.
Incipits pour le texte manuscrit:
Inc. "Cum animadverterem nobilem scientiam apus Latinos... " ;
Inc. "Secundum quod in diversis... ".
Edition moderne:
In HASKINS (Ch. H.), The ‘Alchemy’ Ascribed to Michael Scot, Isis, 10, 1928, 350-359, réimpr. dans ID., Studies in Medieval Culture, Oxford, 1929, 148-159, extraits ;
In THORNDIKE (L.) et KIBRE (P.), éd., A Catalogue of the Incipits of Mediaeval Scientific Writings in Latin, Cambridge (Mass.), 1963, 2e éd., extraits.
In FAURÉ (B.), Vers une histoire critique de l’alchimie médiévale en Occident, du domaine de la scolastique à celui du pouvoir temporel, avec une édition critique de la Disputatio attribuée à Michel Scot, Thèse Toulouse, 2008
Inc. ‘Au commencement se tu veulx sçavoir a quoy ung chascun est enclin et sa predestinacion selon humaine nature, si demande comment on apelle cest personne …’.
MS. Alessandria, A.S. Pergamene Archiv. Notarile del Monferrato scatola 13 01 C ;
MS. Barcelona, ACA Ripoll 128 ;
MS. Belluno, B. Lolliana Gregoriana 7 ;
MS. Berlin, SBB 194 ;
MS. Bernkastel-Kues, B. Sankt-Nikolaus-Hospitals 182 ;
MS. Bernkastel-Kues, B. Sankt-Nikolaus-Hospitals 205 ;
MS. Bethesda, National Libr. of Medicine Early Western 3 (Schullian 493) ;
MS. Brugge, Grootsem. 99/112 ;
MS. Cambridge, UL Dd 4 30 ;
MS. Cambridge, UL Ii 3 16 ;
MS. Cambridge, Gonville and Caius College 109/178 ;
MS. Escorial, B. Mon., f II 6 ;
MS. Escorial, B. Mon., f III 22 ;
MS. Firenze, BLM Plut. 13 sin. 9 ;
MS. Firenze, BLM Plut. 13 sin. 10 ;
MS. Gdansk, B. polsk. Akad. Nauk 2368 ;
MS. Göteborg, UB Lat. 8 ;
MS. Graz, UB 213 (41/16 Quarto) ;
MS. Klosterneuburg, StiftsB 1053 ;
MS. Kraków, BU Jagiel. 653 ;
MS. Laon, BM 412 ;
MS. Leipzig, UB 1429 ;
MS. Leipzig, UB 1431 ;
MS. London, BL Harley 4970 ;
MS. London, BL Royal 12 C XV ;
MS. London, BL Royal 12 F XV ;
MS. Madrid, BN 3347 ;
MS. Middelburg, Prov. B. van Zeeland 6469 ;
MS. Montréal, McGill Osler Libr. of the Hist. of Medicine 238 ;
MS. München, BSB Clm 534 ;
MS. Napoli, BN VIII C 23 ;
MS. Napoli, BN VIII C 24 ;
MS. Napoli, BN VIII E 19 ;
MS. Nelahozeves, Roudnicka lobkowiczka kn. (ex Praha, NK VI fb 21) ;
MS. Nürnberg, StB Cent. VI 10 ;
MS. Oxford, Balliol College 252 ;
MS. Oxford, Merton College 78 ;
MS. Paris, B. Mazarine 985 ;
MS. Paris, BnF lat. 6788 ;
MS. Paris, BnF lat. 6789 ;
MS. Paris, BnF lat. 6790 ;
MS. Paris, BnF lat. 6791 ;
MS. Paris, BnF lat. 6792 ;
MS. Paris, BnF lat. 10226 ;
MS. Paris, BnF lat. 14725 ;
MS. Paris, BnF lat. 15453 ;
MS. Paris, BnF lat. 16162 ;
MS. Paris, BnF lat. 17843 ;
MS. Paris, BnF n.a. lat. 1568 ;
MS. Pisa, B. Catariniana 11 ;
MS. Pommersfelden, Gräfliche Schönbornsche B. 124 (2700) ;
MS. Pommersfelden, Gräfliche Schönbornsche B. 176 (2824) ;
MS. Pommersfelden, Gräfliche Schönbornsche B. 243 (2865) ;
MS. Roma, B. Angelica 242 ;
MS. Roma, B. Casanat. 1048 ;
MS. Salamanca, BU 2241 ;
MS. Salisbury, Cath. Libr. HM 1035 ;
MS. San Marino, Huntington Libr. HM 1035 ;
MS. Sankt-Gallen, StiftsB 836 ;
MS. Todi, BC P4 ;
MS. Tours, BM 682 ;
MS. Uppsala, UB C 930 ;
MS. Utrecht, BU 723 (1 M 1) ;
MS. Città=del=Vaticano, BAV Chigh. E VIII 251 ;
MS. Città=del=Vaticano, BAV Chigh. E VIII 252 ;
MS. Città=del=Vaticano, BAV Vat. lat. 2091 ;
MS. Città=del=Vaticano, BAV Vat. lat. 2092 ;
MS. Wien, ÖNB lat. 97 ;
MS. Wien, ÖNB lat. 2341 ;
MS. Wien, ÖNB lat. 2379 ;
MS. Wien, ÖNB lat. 2412.
Incipits pour le texte manuscrit:
Inc. ?
Travail de version:
Traduction de l’arabe en latin d'ARISTOTE, De Animalibus, libri XV-XIX.
Edition moderne:
In VAN OPPENRAAIJ (A.M.I.), éd., Aristotle De animalibus Michael Scot’s Arabic–Latin translation, books XV–XIX ‘On the generation of animals’, (Aristoteles semitico-latinus 5) Leyde-Cologne-Boston, 1992 ;
In VAN OPPENRAAIJ (A.M.I.), éd., Aristotle De animalibus Michael Scot’s Arabic–Latin translation, Part two, books XI-XIV parts of animals’, (Aristoteles semitico-latinus 5) Leyde-Cologne-Boston, 1998 ;
Commentarium magnum in libros Physicorum Aristotelis
Date et lieu:
?
Manuscrits:
MS. Firenze, BML San Marco 175 ;
MS. Città=del=Vaticano, BAV Pal. lat. 1035.
Incipits pour le texte manuscrit:
Inc. "
Edition:
Ed. Venezia 1573-1576 (in Aristotelis omnia quae extant opera, IV).
Travail de version:
Traduction de l'arabe en latin d'AVERROES, Comm. in libros Physicorum Aristotelis.
Edition moderne:
In SCHMIEJA (H.), éd., Commentarium magnum in Aristotelis Physicorum librum octavum / Averroes Muhammad ibn Ahmad ibn Muhammad al-Hafod Ibn Rusd (gest. 1198 A.D.); in der lateinischen Übersteung des Michael Scotus, (Publications of the Institute for the History of Arabic-Islamic Science. Islamic philosophy, 121) Francfort, 2020.
Commentarium magnum in librum de Anima Aristotelis
Date et lieu:
?
Manuscrits:
MS. Admont, StiftsB 480, du XIVe siècle ;
MS. Basel, UB F III 39, du XIVe siècle ;
MS. Berlin, SBB 2 1387, copié en 1475 ;
MS. Bruges, StB 514, du XIVe siècle, à l’abbaye (O. Cist.) des Dunes ;
MS. Cambridge, Gonville and Caius Libr. 486 (482), du XIVe siècle ;
MS. Cambridge, Peterhouse 56 I, du XIVe siècle ;
MS. Cambridge, Peterhouse 126 II, du XIVe siècle ;
MS. Chicago, U. Libr. 3, du XVe siècle, extraits ;
MS. Durham, B. Cath. C I 17, du XVe siècle ;
MS. Durham, B. Cath. C III 15, du XIIIe siècle ;
MS. Erfurt, Wiss. B. Ampl. 2 178, du XIVe siècle ;
MS. Erfurt, Wiss. B. Ampl. 2 318, du XIVe siècle ;
MS. Erfurt, Wiss. B. Ampl. 2 337, du XIVe siècle ;
MS. Erfurt, Wiss. B. Ampl. 2 340, du XIIIe siècle ;
MS. Erfurt, Wiss. B. Ampl. 2 351, du XIVe siècle ;
MS. Firenze, BLM Fesul. 160, copié en 1438 ;
MS. Leipzig, UB 1433 (1394), du XIVe siècle ;
MS. Madrid, B. Palacio VII E 4 (2 C 4) 187, du XIIIe-XIVe siècle ;
MS. Madrid, B. Palacio VII G 2 (2 C 2) 150, du XIIIe siècle ;
MS. Milano, B. Ambrosiana H 43 inf., du XVe siècle ;
MS. Montpellier, BU Médecine 33, du XIVe siècle, à l’abbaye (O. Cist.) de Clairvaux ;
MS. München, BSB Clm 9531, du XIIIe siècle, incomplet ;
MS. Oxford, Balliol College 105, du XIVe siècle ;
MS. Oxford, Merton College 282, du XIVe siècle ;
MS. Oxford, Oriel College 7, du XIVe siècle ;
MS. Padova, B. Anton. XVII 379, du XVe siècle ;
MS. Padova, B. Anton. XIX 406, du XIVe siècle ;
MS. Paris, B. Mazarine 3462, du XIIIe siècle ;
MS. Paris, B. Mazarine 3473, du XIVe siècle ;
MS. Paris, BnF lat. 6301, du XIVe siècle ;
MS. Paris, BnF lat. 6504, copié en 1377 ;
MS. Paris, BnF lat. 6506, du XIIIe siècle ;
MS. Paris, BnF lat. 14379, du XIVe siècle, à l’abbaye de Paris (Saint-Victor) ;
MS. Paris, BnF lat. 14385, du XIVe siècle, à l’abbaye de Paris (Saint-Victor) ;
MS. Paris, BnF lat. 15453, copié en 1243, au college de Paris (Sorbonne) ;
MS. Paris, BnF lat. 16095, du XIVe siècle, au college de Paris (Sorbonne), incomplet ;
MS. Paris, BnF lat. 16151, du XIIIe siècle, au college de Paris (Sorbonne) ;
MS. Paris, BnF lat. 16159, du XIIIe siècle, au college de Paris (Sorbonne) ;
MS. Paris, BnF lat. 16601, du XIVe siècle, au college de Paris (Sorbonne) ;
MS. Paris, BnF lat. 17155, du XIIIe siècle, au college de Paris (Navarre) ;
MS. Città=del=Vaticano, BAV Ottob. lat. 2048, du XIIIe siècle ;
MS. Città=del=Vaticano, BAV Ottob. lat. 2215, , du XIIIe siècle ;
MS. Città=del=Vaticano, BAV Urb. lat. 220, du XIIIe-XIVe siècle ;
MS. Città=del=Vaticano, BAV Ottob. lat. 2079, du XIIIe siècle ;
MS. Città=del=Vaticano, BAV Vat. lat. 2435, du XIVe siècle ;
MS. Città=del=Vaticano, BAV Vat. lat. 2437, du XIIIe-XIVe siècle ;
MS. Città=del=Vaticano, BAV Vat. lat. 2438, du XIIIe siècle ;
MS. Venezia, BN Marc. lat. 249, du XIVe siècle ;
MS. Venezia, BN Marc. lat. 249, du XIVe siècle ;
MS. Venezia, BN Marc. lat. VI 35, du XIVe siècle ;
MS. Venezia, BN Marc. lat. VI 52, du XVe siècle ;
MS. Wien, ÖNB 1633, du XIIIe siècle ;
MS. Wien, ÖNB 2318, du XIIIe siècle ;
MS. Worcester, Cath. Libr. Q 34, du XIVe siècle ;
MS. Worcester, Cath. Libr. Q 81, du XIIIe siècle.
Incipits pour le texte manuscrit:
Inc. ?
Edition:
Ed. Venezia 1573-1576 (in Aristotelis omnia quae extant opera, II).
Travail de version:
Traduction de l'arabe en latin d’AVERROES, Comm. in lib. de Anima Aristotelis.
Edition moderne:
In CRAWFORD (F.S.), Averrois Cordubensis Commentarium Magnum in Aristotelis De Anima Libros, (Corpus commentariorum Averrois in Aristotelem, 6/1) Cambridge (Mass.), Cambridge (Mas.), 1953,
In TAYLOR (R.) et DRUART (Th.-A.), Averroes (Ibn Rushd of Cordoba) Long Commentary on the De anima of Aristotle, (Yale Library of Medieval Philosophy) New Haven, 2009 (éd. et trad.).
Commentarium magnum in librum de generatione et corruptione Aristotelis
Date et lieu:
?
Manuscrits:
MS.
Incipits pour le texte manuscrit:
Inc. ?
Edition:
Ed. Venezia 1573-1576 (in Aristotelis omnia quae extant opera, V, f. 345-396).
Travail de version:
Traduction de l'arabe en latin d’AVERROES, Comm. in lib. de generatione et corruptione.
Edition moderne:
In FOBES (F.H.) et KURLAND (S.), Averrois Cordubensis Commentarium Medium in Aristotelis de Generatione et Corruptione, (Corpus commentariorum Averrois in Aristotelem, 4/1) Cambridge (Mass.), Cambridge (Mas.), 1940.
MS. Bernkastel-Kues, B. Sankt-Nikolaus-Hospitals 207 ;
MS. Cambridge (Mass.), Harvard U. Libr. Houghton Typ. 43 ?
MS. Edinburgh, Royal Observatory Crawford 3 23 ;
MS. Firenze, BNC Magliab. XXII 22 ;
MS. Kraków, BU Jagiel. 573 ;
MS. London, BL Add. 41600 ;
MS. London, Wellcome Libr. 509 ;
MS. Milano, B. Ambros. I 90 sup.
MS. München, BSB Clm 10268 ;
MS. München, BSB Clm 10663 ;
MS. Oxford, Bodl. Libr. Bodley 266 ;
MS. Padova, B. Sem. 48 ;
MS. Paris, BnF lat. 7408 A ;
MS. Saint-Petersbourg, GPB (Saltykova Scedrina) lat. F v IX 1 ;
MS. Città=del=Vaticano, BAV Vat. lat. 4087 ;
MS. Warszawa, BN 12540 II (Baworodski 46) ;
MS. Wien, ÖNB 2352 ;
MS. Wien, ÖNB 2359 ;
MS. Wien, ÖNB 2379 ;
MS. Wien, ÖNB 3162 ;
MS. Wien, ÖNB 3394 ;
MS. Wien, ÖNB 5442 ;
Incipits pour le texte manuscrit:
Inc. "Omnes imagines in numero 28...".
Edition moderne:
In ACKERMANN (S.), Sternstunden am Kaiserhof. Michael Scotus und sein "Buch von den Bildern und Zeichen des Himmels", Francfort, 2009 (avec trad. allemande).
CUP I, 105 (n 48), 110 (n 54), 144 (note 2 du n 87) ;
GLORIEUX MA 313 ;
ODNB Piero MORPURGO ;
SHARPE 378-379, n 1060 ;
WATT 490 ;
Ouvrages sur l'individu:
ABULAFIA (D.), Frederick II a medieval emperor, Londres, 2002 [1988] ;
ACKERMANN (S.), Sternstunden am Kaiserhof. Michael Scotus und sein "Buch von den Bildern und Zeichen des Himmels", Francfort sur le Main, 2009 ;
BAUER-EBERHARDT (U.), Der ‘Liber introductorius’ des Michael Scotus in der Abschrift Clm 10268 der bayerischen Staatsbibliothek München ein illustrierter astronomischer astrologischer Codex aus Padua, 14 Jahrhundert, Münich, 1983 ;
BURNETT (Ch.), Michael Scot and the Transmission of Scientific Culture from Toledo to Bologna via the Court of Frederick II Hohenstaufen, Micrologus, 2, 1994, 101-126 ;
CARMODY (F.J.), Al-Bitruji ‘De motibus coelorum’ critical edition of the Latin Translation of Michael Scot, Cambridge-Berkeley, 1952 ;
CALÓ MARIANI (M.-S.) et CASSANO (R.), éd., Federico II immagine e potere, Venise, 1995 ;
DUHEM (P.), Le système du monde, II, 241-248 ;
EDWARDS (G.M.), The two redactions of Michael Scot's Liber introductorius’, Traditio, 41, 1985, 329-340 ;
FAURÉ (B.), Vers une histoire critique de l’alchimie médiévale en Occident, du domaine de la scolastique à celui du pouvoir temporel, avec une édition critique de la Disputatio attribuée à Michel Scot, Thèse Toulouse, 2008 ;
FEDERICI VESCOVINI (G.), Filosofia e scienze alla corte di Federico II, la concezione del spapere di Michele Scoto, dans Unione e amicizia. Omaggio a Francesco Romano, Messine, 2003, 603-615 ;
FONSECA (C. D.), éd., Federico II e l'Italia. Percorsi, luoghi, segni e strumenti, Rome, 1995 ;
GRAF (A.), La leggenda di un filosofo Michele Scotto, dans ID. Miti, leggende e superstizioni del medio evo, Turin, 1892–1893, II, 293–320 (repr. Milan, 2002) ;
HASKINS (C.H.), Michael Scot and Frederic II, Isis, 4, 1921-1922, 250-275 ;
HASKINS (C.H.), Studies in the history of medieval science, Cambridge (Mass.), 2e éd., 1927 ;
HASKINS (C.H.), The Alchemy ascribed to Michael Scot, Isis, 34, 1928, 350-359 ;
HASKINS (C.H.), Studies in the history of medieval culture, Cambridge (Mass.), 2e éd., 1965 [1929] ;
HÜNEMÖRDER (Ch.), Der Text des Michael Scotus um die Mitte des 13. Jahrhunderts und Thomas Cantimpratensis III, dans STEEL (C.), GULDENTOPS (G.) et BEULLENS (P.), éd., Aristotle’s Animals in the Middle Ages and Renaissance, Leuven, 1999, 238-248 ;
JACQUART (D.), La physiognomie à l’époque de Frédéric II le traité de Michael Scot, dans Le Scienze alla corte di Federico II, (Micrologus, II) Florence, 1994, 19-37.
MANSELLI (R.), La corte di Federico II e Michele Scoto, dans L'Averroismo in Italia convegno internazionale, Roma, 18-20 aprile 1977, Accademia Nazionale dei Lincei, Rome 1979, 63-80 (repr. In ID., Scritti sul medioevo, Rome, 1994, 183-208 ;
MENESTO (E.), éd., Federico II e le nuove culture atti del XXXI Convegno storico internazionale, Todi, 9-12 ottobre 1994, (Atti dei convegni del Centro italiano di studi sul basso medioevo, Accademia Tudertina e del Centre di studi sulla spiritualità medievale ; Nuova serie 8), Spolète, 1995 ;
MORPURGO (P.), Il ‘Liber introductorius’ di Michele Scotto prime indicazione interpretative, Atti dell’Academia nazionale dei Lincei. Rendiconti d. Classe di scienze morali, storiche et filologiche, Ser. 8, 34, 1979, 149-161 ;
MORPURGO (P.), Il ‘Sermo suasionis in bono’ di Michele Scotto a Federico II, Rendiconti dell’Academia nazionale dei Lincei. Rendiconti d. Classe di scienze morali, storiche et filologiche, Ser. 8, 38, 1983, 287-300 ;
MORPURGO (P.), Federico II e la fine dei tempi nella profezia del cod. escorialense f.III.8, Pluteus Periodico Annuale di Filologia, 1, 1983, 135-67 ;
MORPURGO (P.), Fonti di Michele Scoto, Rendiconti dell' Accademia Nazionale dei Lincei, 38, 1983, 59-71 ;
MORPURGO (P.), Michele Scoto tra scienza dell'anima e astrologia, Clio Rivista Trimestrale di Studi Storici, 19, 1983, 441-450 ,
MORPURGO (P.), Note in margine a un poemetto astrologico presente nei codici del “Liber particularis” di Michele Scoto, Pluteus Periodico Annuale di Filologia, 2, 1984, 5-14 ;
MORPURGO (P.), Il capitolo ‘De informatione medicorum’ nel ‘Liber introductorius’, Clio Rivista Trimestrale di Studi Storici , 20, 1984, 651-661 ;
MORPURGO (P.), Il concetto di natura in Michele Scoto, Clio, 22, 1986, 5–21 ;
MORPURGO (P.), Michele Scoto e la circolazione dei manoscritti scientifici in Italia Meridionale la dipendenza della Scuola Salernitana dalla Scuola Parigina di Petit Pont, dans Atti del Congresso sulla diffusione delle Scienze Islamiche nel Medioevo Europeo (2-4 Ottobre 1984), 1987, 167–91
MORPURGO (P.), Michele Scoto e Dante una continuità di modelli culturali?, dans FEDERICI VESCOVINI (G.) et BAROCELLI (F.), éds., Filosofia, scienza e astrologia nel trecento Europeo Biagio Pelacani Parmense, 1992, 79–94 ;
O’NEILL (Y.V.), Michael Scot and Mary of Bologna a medieval gynecological puzzle, Clio Medica, 8, 1973, 87-111 ;
O’NEILL (Y.V.), Michael Scot and Mary of Bologna an addendum, Clio Medica, 9, 1974, 125-129 ;
RIVERA RECIO (J.F.), Personajes hispanos asistentes en 1215 al IV Concilio de Letràn, Hispania Sacra, 4, 1951, 335-358 ;
PARAVICINI-BAGLIANI (A.), Federico II e la corte dei papi scambi culturali e scientifici, dans ID., Medicina e scienza della natura alla corte dei papi nel Duocento, Spolète, 1991, 53-84 ;
QUERFELD (A.H.), Michael Scottus und seine Schrift De secretis nature, Diss. Leipzig 1893 (De urinis) ;
SIRAT (C.), Les traducteurs juifs a la cour des rois de Sicile et de Naples, dans CONTAMINE (G.), éd., Traduction et traducteurs au moyen age, Paris, 1989, 169-191 ;
THOMSON (S. H.), The texts of Michael Scot's Ars alchemiae, Osiris, 5, 1938, 523-559 ,
THORNDIKE (L.), A History of magic and experimental science, New York, 1923-1958, II, 307-337 ;
THORNDIKE (L.), The Sphere of Sacrobosco and its Commentators, Chicago, 1949 ;
THORNDIKE (L.), Manuscripts of Michael Scot Liber introductorius, dans Didascaliae. Studies in honour of Anselm M. Albareda, New York, 1961, 425-446 ;
THORNDIKE (L.), Michael Scot, Londres, 1965 ;
TRONZO (W.), éd., Intellectual life at the court of Frederick II Hohenstaufen [proceedings of the symposium "Intellectual life at the Court of Frederick II Hohenstaufen", Washington, D.C., 18-20 January 1990], (Studies in the History of Arts, Symposium XXIV) Washington, 1994, 241-248 ;
VAN OPPENRAAIJ (A. M. I.), Quelques particularités de la méthode de traduction de Michel Scot, dans HAMESSE (J.) et FATTORI (M.), Rencontres de cultures dans la philosophie médiévale traductions et traducteurs de l'antiquité tardive au XIVe siècle, 1990, 121-129 ;
VAN OPPENRAAIJ (A. M. I.), Michael Scot’s arabic-latin translations of Aristotle’s’Book on animals’ some remarks concerning the relation between the translation ans its Arabic and Greek sources, dans STEEL (C.), GULDENTOPS (G.) et BEULLENS (P.), éd., Aristotle’s Animals in the Middle Ages and Renaissance, Leuven, 1999, 31-43 ;
VOSKOBOYNIKOV (O.), Arts, savoirs et visions de la nature à la cour de Frédéric II, Doct. Paris, E.H.E.S.S., 2006 ;
VOSKOBOYNIKOV (O.), éd., Liber particularis. Liber physionomie, (Micrologus Library, 93) Florence, 2019.
WEILL-PAROT (N.), Les ‘images astrologiques’ au Moyen Âge et à la Renaissance/ Spéculations intellectuelles et pratiques magiques (XIIe-XVe siècles), Paris, 2002 ;
WOOD BROWN (J.), An Enquiry into the life and legend of Michael Scot, Edinburgh, 1897 ;
Autres bases prosopographiques:
MIRABILE Andrea CENCINI
STUDIUM http//lamop-vs3.univ-paris1.fr/studium/ Rédaction Jean-Philippe Genet, dernière mise à jour 09/10/2024.
<1a> 58129
<1b> MICHAEL Scotus
<1c> $Michel SCOT$
<1c> $Michael SCOTUS$
<1d> Astrologue
<1f> %1210-1235%
<1g> %1223%
<1k> Maître
<2a> *Ecosse ;
<2a> /Il peut avoir été membre de la famille £Scott de *Balwearie, mais le seul indice de son origine écossaise est la concession par $HONORIUS III$ de tenir une cure supplémentaire en *Angleterre (il avait déjà obtenu des grâces pontificales d’expectative dans la province de £Canterbury en janvier %1224%) et deux en Écosse en %1225% ; il semble avoir été dans le Nord en %1227% quand il a visité *Durham ;
<r> CUP: I, 105 (n° 48), 110 (n° 54) ;
<r> WATT, 490.
<5c> Maître ;
<5c> /C’est à travers la connection établie avec les maîtres parisiens au concile de £Latran=IV, et notamment avec $Étienne de PROVINS$, qui faisait partie de la commission réunie à *Paris à la demande de $GRÉGOIRE IX$ pour statuer sur les traductions d’$ARISTOTE$ qu’il recevra le titre de ‘magister’ ;
<r> ODNB.
<6b> ?Archevêque de £Cashel (*Irlande) %1224% ;
<6b> /Ce bénéfice lui a été offert mais il l’a refusé ; après son séjour à *Bologne, il résidé à la *Curie de £Rome sous $HONORIUS III$ et $GRÉGOIRE IX$ et reçu diverses grâces pour des bénéfices sous ces deux papes en %1224% et %1227% ;
<7b> *Paris (Maître enseignant les arts libéraux, en %1232% ?) ?
<7b> /Il y aurait commenté en %1232% le &De Sphera& de $Johannes de SACROBOSCO$ en 18 leçons ;
<r> WEIJERS: VI, 124.
<7b> /$Nathalie GOROCHOV$ souligne qu’il a pu faire connaissance des maîtres parisiens dès %1215%, quand il accompagne l’archevêque de £Tolède à *Rome pour le concile de £Latran=IV : notamment $Étienne de PROVINS$, auquel il dédiera plus tard en %1227% sa traduction du commentaire d’$AVERROÈS$ sur le &De Caelo& d’$ARISTOTE$.
<r> CUP: I, 144 (note 2 du n° 87) ;
<r> GOROCHOV, &Naissance …&, 389-390.
<7n> Astrologue de l'empereur $FREDERIC II$ à partir des années %1230% à la cour de l’empereur à *Palerme ?
<9> Séjours en *Espagne à *Tolède en %1217-1220% et en *Italie à *Bologne en %1220% et ensuite à *Rome ; il voyage aussi en *Angleterre (%1227%) et en *France (%1232% ?) avant d’aller en *Sicile ?
<19> Oeuvres écrites en latin :
<21> Aucteur actif dans le domaine philosophique :
<21a1> &Divisio philosophiae&
<<b>> ?
<<b>> /Le texte complet est perdu ; ne sont conservés que les extraits intégrés au &Speculum doctrinale& de $Vincent de BEAUVAIS$
<r> WEIJERS: 6, 127.
<<c>> MS.
<<cc>> Inc. : “Philosophia secundum Aristotelem est omnis rei sicnetia …”.
<<i>> In BAUR (L.), &Dominicus Gundissalinus. De divisione philosophie&, Beiträge zur Geschichte der Philosophie und Theologie des Mittelalter, 9, 2-3), Münster, 1903, 398-400.
<23> Traducteur actif dans le champ scientifique :
<23a1> &Liber introductorius&
<<b>> ?
<<b>> /L’oeuvre se compose d’un &prohemium& et de trois traités qui ont souvent circulé de façon indépendante : le &Liber primus& ou &Liber introductorius& proprement dit (comprtant le &Liber quattuor distinctionum&, l’&Introductorium majus& et l’&Introductorius minus&), le &Liber particularis& (ou &Astronomia&) et le &Liber phisionomie& ; les deux premiers ont été écrits à la demande de $FRÉDÉRIC II$ (c’est du moins ce qu’assure l’auteur) et le troisième lui est dédié ; d’autres traités (&De urinis&, &De secretis nature&) sont aussi des extraits du &Liber phisionomie&.
<<c>> MS. Berlin, SBB lat. 2° 550 ;
<<c>> MS. Bernkastel-Kues, B. Sankt-Nikolaus-Hospitals 205, f.39v-40, fragment (&Physiognomia&) ;
<<c>> MS. Bernkastel-Kues, B. Sankt-Nikolaus-Hospitals 209 ;
<<c>> MS. Budapest, Magyar Nemzeti Muz. 157, f. 1-66 (&Liber particularis&) ;
<<c>> MS. Budapest, Ors. Széch. Kön. Lat. 157 ;
<<c>> MS. Edinburgh, 132 ??
<<c>> MS. Escorial, B. Mon., e III 15, f.41-51 (&Liber particularis&, &Physiognomia&) ;
<<c>> MS. Escorial, B. Mon., f III 8, f.1-126 (&Introductorium minus&) ;
<<c>> MS. Firenze, B. Riccardiana 921 ;
<<c>> MS. London, Wellcome Libr. 507, f. 49-70 &Physiognomia&) ;
<<c>> MS. Milano, B. Ambros. L 92 sup. (&Liber particularis& et &Physiognomia&);
<<c>> MS. Modena, BU Estense lat. 79 ;
<<c>> MS. München, BSB Clm. 10268, f. 1-146, copié en %1320% en *Italie à *Bologna ;
<<c>> MS. Paris, BnF latin 14070, f.112 et f.115 (extraits) ;
<<c>> MS. Paris, BnF latin 15456 ;
<<c>> MS. Paris, BnF n.a. lat. 1401, copié en ?%1279% (&Introductorium minus&, &Liber particularis& et f.129-162v, &Physiognomia&) ;
<<c>> MS. Salzburg, UB M II 180 (V 2 G 81) ;
<<c>> MS. Sevilla, B. Cap. y Columb. 7-7-1 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Palat. lat. 1362 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Palat. lat. 1370 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Reg. lat. 1159 (&Physiognomia&) ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Vat. lat. 4087, f. 38 ;
<<c>> MS. Wien, ÖNB lat. 3124, f. 206-211 ;
<<c>> MS. Wien, ÖNB lat. 3394, f. 214 ;
<<c>> MS. Wroclaw, BU IV F 21 (&Physiognomia&.
<<cc>> Inc. : "Incipit prohemium libri introductorii quem edidit Michael Sccottus astrologus Federici imperator romanorum et semper augusti quem ad eius preces in astronomia leviter composuit propter scolares...", &Prohemium& ;
<<cc>> Inc. : "Quicumque vult esse bonus astrologus et homo sapiens inter alios reputari ...", &Liber introductorius& ;
<<cc>> Inc. : "Cum ars astronomiae sit grandis sermonibus... ", &Liber particularis&.
<<cc>> Inc. : "Incipit liber physiognomie quem compilavit magister Michael Scotus as preces domini Federici Romanorum imperatoris. Scientia cuius est multum tenenda in secreto , eo quod est magne efficacie ... " &Physiognomia& ;
<<cc>> Inc. : "Ex antiquis auctoribus quorum libros ... Nobilis imperator, vir gratiose... " &Physiognomia&.
<<i>> In Amsterdam, 1740 (&De Secretis naturae& in $ALBERTUS Magnus$, &De secretis mulierum&) ;
<<i>> In QUERFELD (A.H.), &Michael Scottus und seine Schrift De secretis nature&, Diss. Leipzig 1893 (&De urinis&) ;
<<i>> In HASKINS (C.H.), &Studies in the history of medieval science&, Cambridge (Mass.), 2e éd., 1927, 291-298 (&Prologue& du &Liber particularis&) ;
<<i>> In MOPURGO (P.), Il ‘Sermo suasionis in bono’ di Michele Scotto a Federico II, &Atti dell’Academia nazionale dei Lincei. Rendiconti d. Classe di scienze morali, storiche et filologiche&, Ser. 8, 38, 1983, 287-300 (prologue du &Liber particularis&) ;
<<i>> In MOPURGO (P.), Il capitolo ‘De informatione medicorum’ nel ‘Liber introductorius’, &Clio&, 20, 1984, 651-659 (extrait du &Liber introductorius&) ;
<<i>> In JACQUART (D.), La physiognomie à l’époque de Frédéric II : le traité de Michael Scot, dans &Le Scienze alla corte di Federico II&, (Micrologus, II) Florence, 1994, 19-37 ;
<<i>> In VOSKOBOYNIKOV (O.), éd., &Liber particularis. Liber physionomie&, (Micrologus Library, 93) Florence, 2019.
<23a2> &Ars alchemiae&
<<v>> &(De Alchimia.)&
<<b>> ?
<r> WEIJERS: 6, 126 ;
<r> SHARPE 378.
<<c>> MS. Cambridge, Gonville and Caius College 181/214 ;
<<c>> MS. Göttingen, UB Hist. Nat. 75 ;
<<c>> MS. Oxford, Corpus Christi College 125, f.97v-100v.
<<i>> In HASKINS (Ch. H.), The ‘Alchemy’ Ascribed to Michael Scot, &Isis&, 10, 1928, 350-359, réimpr. dans ID., &Studies in Medieval Culture&, Oxford, 1929, 148-159, extraits ;
<<i>> In THORNDIKE (L.) et KIBRE (P.), éd., &A Catalogue of the Incipits of Mediaeval Scientific Writings in Latin&, Cambridge (Mass.), 1963, 2e éd., extraits.
<<i>> In FAURÉ (B.), &Vers une histoire critique de l’alchimie médiévale en Occident, du domaine de la scolastique à celui du pouvoir temporel, avec une édition critique de la Disputatio attribuée à Michel Scot&, Thèse Toulouse, 2008 :
<<k4a1>> &Traité d’astrologie&
<<<b>>> ?
<r> I.R.H.T., Jonas, Marie-Laure Savoye.
<<<c>>> MS. Aix-en-Provence, Musée Paul Arbaud 12.
<<<cc>>> Inc. : ‘Au commencement se tu veulx sçavoir a quoy ung chascun est enclin et sa predestinacion selon humaine nature, si demande comment on apelle cest personne …’.
<23a3> &Comment. in librum De Sphera Johannis de Sacro Bosco&
<<b>> ?
<r> SHARPE 379.
<<c>> MS. Firenze, BNC Conv. Soppr. D 2 234 ;
<<c>> MS. Montréal, McGill U. Libr. 134, f. 1-20 (incomplet) ;
<<c>> MS. Napoli, BN VIII C 44 ;
<<c>> MS. Oxford, Bodl. Lib. Digby 166, f. 1-6 (incomplet).
<<cc>> Inc. : "Sicut dicit Philosophus in principio libri de anima, omnium rerum notitiam ...".
<<d>> Ed. *Bologna %1495% ;
<<d>> Ed. *Venezia %1518% in &Sphera Mundi noviter recognita …& ;
<<d>> Ed. *Venezia %1518% in &Sphera cum commentis …& ;
<<d>> Ed. *Venezia %1531% in &Sphaerae tractatus Ioannis de Sacro Busto …&.
<<f>> Commentaire de l'oeuvre de $Johannes de SACROBOSCO$.
<<i>> In THORNDIKE (L.), &The Sphere of Sacrobosco and its Commentators&, Chicago, 1949, 248-342.
<23a4> &Physica (translation nova)&
<<b>> ?
<r> SHARPE, 379.
<<c>> MS.
<<cc>> Inc. : ?
<<g>> Traduction de l’arabe en latin d'$ARISTOTE$, &Physica&
<23a5> &De Animalibus libri XV-XIX&
<<b>> Avant %1220% ?
<r> SHARPE 379.
<<c>> MS. Alessandria, A.S. Pergamene Archiv. Notarile del Monferrato scatola 13 01 C ;
<<c>> MS. Barcelona, ACA Ripoll 128 ;
<<c>> MS. Belluno, B. Lolliana Gregoriana 7 ;
<<c>> MS. Berlin, SBB 194 ;
<<c>> MS. Bernkastel-Kues, B. Sankt-Nikolaus-Hospitals 182 ;
<<c>> MS. Bernkastel-Kues, B. Sankt-Nikolaus-Hospitals 205 ;
<<c>> MS. Bethesda, National Libr. of Medicine Early Western 3 (Schullian 493) ;
<<c>> MS. Brugge, Grootsem. 99/112 ;
<<c>> MS. Cambridge, UL Dd 4 30 ;
<<c>> MS. Cambridge, UL Ii 3 16 ;
<<c>> MS. Cambridge, Gonville and Caius College 109/178 ;
<<c>> MS. Escorial, B. Mon., f II 6 ;
<<c>> MS. Escorial, B. Mon., f III 22 ;
<<c>> MS. Firenze, BLM Plut. 13 sin. 9 ;
<<c>> MS. Firenze, BLM Plut. 13 sin. 10 ;
<<c>> MS. Gdansk, B. polsk. Akad. Nauk 2368 ;
<<c>> MS. Göteborg, UB Lat. 8 ;
<<c>> MS. Graz, UB 213 (41/16 Quarto) ;
<<c>> MS. Klosterneuburg, StiftsB 1053 ;
<<c>> MS. Kraków, BU Jagiel. 653 ;
<<c>> MS. Laon, BM 412 ;
<<c>> MS. Leipzig, UB 1429 ;
<<c>> MS. Leipzig, UB 1431 ;
<<c>> MS. London, BL Harley 4970 ;
<<c>> MS. London, BL Royal 12 C XV ;
<<c>> MS. London, BL Royal 12 F XV ;
<<c>> MS. Madrid, BN 3347 ;
<<c>> MS. Middelburg, Prov. B. van Zeeland 6469 ;
<<c>> MS. Montréal, McGill Osler Libr. of the Hist. of Medicine 238 ;
<<c>> MS. München, BSB Clm 534 ;
<<c>> MS. Napoli, BN VIII C 23 ;
<<c>> MS. Napoli, BN VIII C 24 ;
<<c>> MS. Napoli, BN VIII E 19 ;
<<c>> MS. Nelahozeves, Roudnicka lobkowiczka kn. (ex Praha, NK VI fb 21) ;
<<c>> MS. Nürnberg, StB Cent. VI 10 ;
<<c>> MS. Oxford, Balliol College 252 ;
<<c>> MS. Oxford, Merton College 78 ;
<<c>> MS. Paris, B. Mazarine 985 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 6788 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 6789 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 6790 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 6791 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 6792 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 10226 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 14725 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 15453 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 16162 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 17843 ;
<<c>> MS. Paris, BnF n.a. lat. 1568 ;
<<c>> MS. Pisa, B. Catariniana 11 ;
<<c>> MS. Pommersfelden, Gräfliche Schönbornsche B. 124 (2700) ;
<<c>> MS. Pommersfelden, Gräfliche Schönbornsche B. 176 (2824) ;
<<c>> MS. Pommersfelden, Gräfliche Schönbornsche B. 243 (2865) ;
<<c>> MS. Roma, B. Angelica 242 ;
<<c>> MS. Roma, B. Casanat. 1048 ;
<<c>> MS. Salamanca, BU 2241 ;
<<c>> MS. Salisbury, Cath. Libr. HM 1035 ;
<<c>> MS. San Marino, Huntington Libr. HM 1035 ;
<<c>> MS. Sankt-Gallen, StiftsB 836 ;
<<c>> MS. Todi, BC P4 ;
<<c>> MS. Tours, BM 682 ;
<<c>> MS. Uppsala, UB C 930 ;
<<c>> MS. Utrecht, BU 723 (1 M 1) ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Chigh. E VIII 251 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Chigh. E VIII 252 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Vat. lat. 2091 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Vat. lat. 2092 ;
<<c>> MS. Wien, ÖNB lat. 97 ;
<<c>> MS. Wien, ÖNB lat. 2341 ;
<<c>> MS. Wien, ÖNB lat. 2379 ;
<<c>> MS. Wien, ÖNB lat. 2412.
<<cc>> Inc. : ?
<<g>> Traduction de l’arabe en latin d'$ARISTOTE$, &De Animalibus, libri XV-XIX&.
<<i>> In VAN OPPENRAAIJ (A.M.I.), éd., &Aristotle: De animalibus: Michael Scot’s Arabic–Latin translation, books XV–XIX: ‘On the generation of animals’&, (Aristoteles semitico-latinus 5) Leyde-Cologne-Boston, 1992 ;
<<i>> In VAN OPPENRAAIJ (A.M.I.), éd., &Aristotle: De animalibus: Michael Scot’s Arabic–Latin translation, Part two, books XI-XIV : parts of animals’&, (Aristoteles semitico-latinus 5) Leyde-Cologne-Boston, 1998 ;
<<i>> In VAN OPPENRAAY (A.M.I.) et KWAKKEL (E.), éd., &Aristotle: De animalibus: Michael Scot’s Arabic–Latin translation, Part 1 books I-III&, (Aristoteles semitico-latinus 5/1.A) Leyde-Cologne-Boston, 2020 ;
<23a6> &Commentarium magnum in librum de coelo et mundo&
<<b>> ?
<r> SHARPE 379.
<<c>> MS. Admont, StiftsB 480 ;
<<c>> MS. Assisi, BC San Francesco 279 ;
<<c>> MS. Assisi, BC San Francesco 281 ;
<<c>> MS. Basel, UB D I 9 ;
<<c>> MS. Basel, UB F I 31 ;
<<c>> MS. Bologna, BU 2344 (lat. 1180) ;
<<c>> MS. Cambridge, Gonville and Caius College 486/482 ;
<<c>> MS. Oxford, Bodl. Libr. Canon. class. lat. 287 ;
<<c>> MS. Oxford, Balliol College 243 ;
<<c>> MS. Oxford, Balliol College 244 ;
<<c>> MS. Paris, B. Mazarine 3473 ;
<<c>> MS. Paris, BU 601 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 6504 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 14385 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 15453 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 16110 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 16156 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 16159 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 17155 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 17837 ;
<<c>> MS. Salamanca, BU 2671 ;
<<c>> MS. Toledo, B. Cap. 98-22 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Ottob. lat. 2215 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Urb. lat. 221 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Vat. lat. 2089 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Vat. lat. 2184 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Vat. lat. 2436 ;
<<c>> MS. Venezia, BL Marc. Lat. VI 52 (3018) ;
<<c>> MS. Venezia, BL Marc. Lat. XIV 259 (4611) ;
<<c>> MS. Würzburg, UB M p med. F 3.
<<cc>> Inc. : ‘
<<g>> Traduction de l'arabe en latin d'$AVERROES$, &Comm. in lib. de coelo et mundo Aristotelis&.
<<d>> Ed. *Venezia %1573-1576% (in &Aristotelis omnia quae extant opera&, VIII).
<23a7> &Commentarium magnum in libros Physicorum Aristotelis&
<<b>> ?
<r> SHARPE 379.
<<c>> MS. Firenze, BML San Marco 175 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Pal. lat. 1035.
<<cc>> Inc. : "
<<d>> Ed. *Venezia %1573-1576% (in &Aristotelis omnia quae extant opera&, IV).
<<g>> Traduction de l'arabe en latin d'$AVERROES$, &Comm. in libros Physicorum Aristotelis&.
<<i>> In SCHMIEJA (H.), éd., &Commentarium magnum in Aristotelis Physicorum librum octavum / Averroes Muhammad ibn Ahmad ibn Muhammad al-Hafod Ibn Rusd (gest. 1198 A.D.); in der lateinischen Übersteung des Michael Scotus&, (Publications of the Institute for the History of Arabic-Islamic Science. Islamic philosophy, 121) Francfort, 2020.
<23a8> &Commentarium magnum in librum Metaphysicae Aristotelis&
<<b>> ?
<r> SHARPE 379.
<<c>> MS. Oxford, Merton College 269 ;
<<c>> MS. Oxford, Oriel College 7 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Ottob. lat. 2048.
<<cc>> Inc. : ?
<<g>> Traduction de l'arabe en latin d'$AVERROES$, &Comm. in lib. Metaphysicae Aristotelis&.
<<d>> Ed. *Venezia %1573-1576% (in &Aristotelis omnia quae extant opera&, VIII).
<23a9> &Commentarium magnum in librum de Anima Aristotelis&
<<b>> ?
<r> SHARPE 379.
<<c>> MS. Admont, StiftsB 480, du XIVe siècle ;
<<c>> MS. Basel, UB F III 39, du XIVe siècle ;
<<c>> MS. Berlin, SBB 2° 1387, copié en %1475% ;
<<c>> MS. Bruges, StB 514, du XIVe siècle, à l’abbaye (O. Cist.) des £Dunes ;
<<c>> MS. Cambridge, Gonville and Caius Libr. 486 (482), du XIVe siècle ;
<<c>> MS. Cambridge, Peterhouse 56 I, du XIVe siècle ;
<<c>> MS. Cambridge, Peterhouse 126 II, du XIVe siècle ;
<<c>> MS. Chicago, U. Libr. 3, du XVe siècle, extraits ;
<<c>> MS. Durham, B. Cath. C I 17, du XVe siècle ;
<<c>> MS. Durham, B. Cath. C III 15, du XIIIe siècle ;
<<c>> MS. Erfurt, Wiss. B. Ampl. 2° 178, du XIVe siècle ;
<<c>> MS. Erfurt, Wiss. B. Ampl. 2° 318, du XIVe siècle ;
<<c>> MS. Erfurt, Wiss. B. Ampl. 2° 337, du XIVe siècle ;
<<c>> MS. Erfurt, Wiss. B. Ampl. 2° 340, du XIIIe siècle ;
<<c>> MS. Erfurt, Wiss. B. Ampl. 2° 351, du XIVe siècle ;
<<c>> MS. Firenze, BLM Fesul. 160, copié en %1438% ;
<<c>> MS. Leipzig, UB 1433 (1394), du XIVe siècle ;
<<c>> MS. Madrid, B. Palacio VII E 4 (2 C 4) 187, du XIIIe-XIVe siècle ;
<<c>> MS. Madrid, B. Palacio VII G 2 (2 C 2) 150, du XIIIe siècle ;
<<c>> MS. Milano, B. Ambrosiana H 43 inf., du XVe siècle ;
<<c>> MS. Montpellier, BU Médecine 33, du XIVe siècle, à l’abbaye (O. Cist.) de £Clairvaux ;
<<c>> MS. Worcester, Cath. Libr. Q 81, du XIIIe siècle.
<<cc>> Inc. : ?
<<d>> Ed. *Venezia %1573-1576% (in &Aristotelis omnia quae extant opera, II&).
<<g>> Traduction de l'arabe en latin d’$AVERROES$, &Comm. in lib. de Anima Aristotelis&.
<<i>> In CRAWFORD (F.S.), &Averrois Cordubensis Commentarium Magnum in Aristotelis De Anima Libros&, (Corpus commentariorum Averrois in Aristotelem, 6/1) Cambridge (Mass.), Cambridge (Mas.), 1953,
<<i>> In TAYLOR (R.) et DRUART (Th.-A.), &Averroes (Ibn Rushd of Cordoba) Long Commentary on the De anima of Aristotle&, (Yale Library of Medieval Philosophy) New Haven, 2009 (éd. et trad.).
<23a10> &Commentarium magnum in librum de generatione et corruptione Aristotelis&
<<b>> ?
<r> SHARPE 379.
<<c>> MS.
<<cc>> Inc. : ?
<<d>> Ed. *Venezia %1573-1576% (in &Aristotelis omnia quae extant opera&, V, f. 345-396).
<<g>> Traduction de l'arabe en latin d’$AVERROES$, &Comm. in lib. de generatione et corruptione&.
<<i>> In FOBES (F.H.) et KURLAND (S.), &Averrois Cordubensis Commentarium Medium in Aristotelis de Generatione et Corruptione&, (Corpus commentariorum Averrois in Aristotelem, 4/1) Cambridge (Mass.), Cambridge (Mas.), 1940.
<23a11> &Commentarium magnum super Meteora Aristotelis&
<<b>> ?
<r> SHARPE 379.
<<c>> MS.
<<cc>> Inc. : ?
<<d>> Ed. *Venezia %1573-1576% (in &Aristotelis omnia quae extant opera&, V, f. 400-487).
<<g>> Traduction de l'arabe en latin d’$AVERROES$, &Comm. super Meteora Aristotelis& (peut-être seulement le livre IV ?).
<23a12> &De Animalibus&
<<b>> %1230%.
<r> SHARPE 379.
<<c>> MS. Brugge, Grootsem. 99/112 ;
<<c>> MS. Cesena, BC Malatest. D XXII 4 ;
<<c>> MS. Cesena, BC Malatest. D XXVI 2 ;
<<c>> MS. Firenze, BML Plut. 13 sin. 9 ;
<<c>> MS. Montpellier, BU Médecine H 44 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 2474 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Borgh. 305, f. 1-49 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Chig. E VIII 351 ;
<<c>> MS. Venezia, BN Marc. Lat. VI 55 (2665).
<<cc>> Inc. : "Fredericus Romanorum ... Et animalium quaedam communicant ...".
<<d>> Ed. *Venezia %1500% ;
<<d>> Ed. *Venezia %1508%.
<<e>> Dédié à l’Empereur $FRÉDÉRIC II$.
<<g>> Traduction de l'arabe en latin d'$AVICENNE$, &De Animalibus&.
<23a13> &De Sphaera sive De motibus coelorum&
<<b>> %1217%
<r> SHARPE 379.
<<c>> MS. London, BL Harley 1, f.1 ;
<<c>> MS. Madrid, BN 10053 ;
<<c>> MS. Paris, B. Arsenal 1035 ;
<<c>> MS. Paris, BnF latin 16654 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Barberini lat. 156.
<<cc>> Inc. : "
<<g>> Traduction de l'arabe en latin d'$AL-BITRÛJI$ ($ALPETRAGIUS$), &De Sphaera&.
<<i>> In CARMODY (F.J.), &Al-Bitruji: ‘De motibus coelorum’: critical edition of the Latin Translation of Michael Scot&, Cambridge-Berkeley, 1952.
<23a14> &Liber luminis luminum&
<<b>> ?
<r> SHARPE 379.
<<c>> MS. Bologna, BU 153 (lat. 164) ;
<<c>> MS. Bologna, BU 457 (lat. 270), extrait ;
<<c>> MS. Firenze, B. Riccard. 119, f.35v-37 ;
<<c>> MS. Paris, BnF latin 6517 ;
<<c>> MS. Paris, BnF latin 7156 ;
<<c>> MS. Roma, B. Casanat. 1477.
<<cc>> Inc. : "Circa scientiam quae dicitur alchymia."
<<i>> In WOOD BROWN (J.), &An Enquiry into the life and legend of Michael Scot&, Edinburgh, 1897, 240-268.
<<k>> Traduction de l’arabe en latin de $RASIS$.
<23a15> &Futura presagia Lombardie, Tuscie, Romagnole et aliarum partium&
<<b>> ?
<<b>> /Attribution incertaine.
<<c>> MS. Bologna, BU 1456 (it. 963) ;
<<c>> MS. Bruxelles, KBR 11956-66 (2900) ;
<<c>> MS. Escorial, B. Mon. f III 8 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 4931 ;
<<c>> MS. Paris, BnF n.a. lat. 1401 ;
<<c>> MS. Torino, BNU I IV 24 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Ross. 421 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Vat. lat. 991 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Vat. lat. 7260 ;
<<c>> MS. Venezia, AS Pacta 1 ;
<<c>> MS. Venezia, BN Marc. It. XI 124 (6902) ;
<<c>> MS. Venezia, BN Marc. lat. IX 10 (3165) ;
<<c>> MS. Verona, BC 815.
<<cc>> Inc. : "
<23a16> &De celo&
<<b>> ?
<<c>> MS. ?
<<cc>> Inc. : "
<24> Auteur actif dans le champ médical :
<24a1> &De informatione medicorum&
<<b>> ?
<<b>> /Attribution incertaine.
<<c>> MS.
<<cc>> Inc. : "
<93> Oeuvres dans le champ scientifique dont l’attribution n’est pas retenue ;
<93a1> &Quaestio curiosa de natura solis et lunae&
<<b>> ?
<<b>> /Attribution incertaine.
<r> SHARPE 379.
<<c>> MS.
<<cc>> Inc. : "Ut finis per omnia suo correspondeat...".
<<d>> Ed. *Venezia 1546% in &Pretiosa margarita novella …& ;
<<d>> Ed. *Venezia 1557% in &Pretiosa margarita novella …& ;
<<d>> Ed. *Strasbourg %1622%, in ZETZNER (L), &Theatrum Chemicum& ;
<<d>> Ed. *Strasbourg %1622%, in ZETZNER (L), &Theatrum Chemicum&.
<93a2> &Liber geomantiae&
<<b>> ?
<r> SHARPE 379.
<<b>> /Attribution incertaine.
<<c>> MS. München, BSB Clm. 489, f.174-206v.
<<cc>> Inc. : "Geomantia dicitur ars judicandi per... ".
<93a3> &Magisterium&
<<b>> ?
<<c>> MS. Palerme,Speciale... n.44.
<<cc>> Inc. : "
<<cc>> /Attribution douteuse.
<93a4> &Liber de signis et imaginibus coeli&
<<b>> ?
<r> SHARPE 379.
<<c>> MS. Bernkastel-Kues, B. Sankt-Nikolaus-Hospitals 207 ;
<<c>> MS. Edinburgh, Royal Observatory Crawford 3 23 ;
<<c>> MS. Firenze, BNC Magliab. XXII 22 ;
<<c>> MS. Kraków, BU Jagiel. 573 ;
<<c>> MS. London, BL Add. 41600 ;
<<c>> MS. London, Wellcome Libr. 509 ;
<<c>> MS. Milano, B. Ambros. I 90 sup. :
<<c>> MS. München, BSB Clm 10268 ;
<<c>> MS. München, BSB Clm 10663 ;
<<c>> MS. Oxford, Bodl. Libr. Bodley 266 ;
<<c>> MS. Padova, B. Sem. 48 ;
<<c>> MS. Paris, BnF lat. 7408 A ;
<<c>> MS. Saint-Petersbourg, GPB (Saltykova Scedrina) lat. F v IX 1 ;
<<c>> MS. Città=del=Vaticano, BAV Vat. lat. 4087 ;
<<c>> MS. Warszawa, BN 12540 II (Baworodski 46) ;
<<c>> MS. Wien, ÖNB 2352 ;
<<c>> MS. Wien, ÖNB 2359 ;
<<c>> MS. Wien, ÖNB 2379 ;
<<c>> MS. Wien, ÖNB 3162 ;
<<c>> MS. Wien, ÖNB 3394 ;
<<c>> MS. Wien, ÖNB 5442 ;
<<cc>> Inc. : "Omnes imagines in numero 28...".
<<i>> In ACKERMANN (S.), Sternstunden am Kaiserhof. Michael Scotus und sein "Buch von den Bildern und Zeichen des Himmels"&, Francfort, 2009 (avec trad. allemande).
<99b> ACKERMANN (S.), Sternstunden am Kaiserhof. Michael Scotus und sein "Buch von den Bildern und Zeichen des Himmels"&, Francfort sur le Main, 2009 ;
<99b> BAUER-EBERHARDT (U.), &Der ‘Liber introductorius’ des Michael Scotus in der Abschrift Clm 10268 der bayerischen Staatsbibliothek München: ein illustrierter astronomischer astrologischer Codex aus Padua, 14 Jahrhundert&, Münich, 1983 ;
<99b> BURNETT (Ch.), Michael Scot and the Transmission of Scientific Culture from Toledo to Bologna via the Court of Frederick II Hohenstaufen, &Micrologus&, 2, 1994, 101-126 ;
<99b> CARMODY (F.J.), &Al-Bitruji: ‘De motibus coelorum’: critical edition of the Latin Translation of Michael Scot&, Cambridge-Berkeley, 1952 ;
<99b> CALÓ MARIANI (M.-S.) et CASSANO (R.), éd., &Federico II: immagine e potere&, Venise, 1995 ;
<99b> DUHEM (P.), &Le système du monde&, II, 241-248 ;
<99b> EDWARDS (G.M.), The two redactions of Michael Scot's &Liber introductorius&’, &Traditio&, 41, 1985, 329-340 ;
<99b> FAURÉ (B.), &Vers une histoire critique de l’alchimie médiévale en Occident, du domaine de la scolastique à celui du pouvoir temporel, avec une édition critique de la Disputatio attribuée à Michel Scot&, Thèse Toulouse, 2008 ;
<99b> FEDERICI VESCOVINI (G.), Filosofia e scienze alla corte di Federico II, la concezione del spapere di Michele Scoto, dans &Unione e amicizia. Omaggio a Francesco Romano&, Messine, 2003, 603-615 ;
<99b> FONSECA (C. D.), éd., &Federico II e l'Italia. Percorsi, luoghi, segni e strumenti&, Rome, 1995 ;
<99b> GRAF (A.), La leggenda di un filosofo: Michele Scotto, dans ID. &Miti, leggende e superstizioni del medio evo&, Turin, 1892–1893, II, 293–320 (repr. Milan, 2002) ;
<99b> HASKINS (C.H.), Michael Scot and Frederic II, &Isis&, 4, 1921-1922, 250-275 ;
<99b> HASKINS (C.H.), &Studies in the history of medieval science&, Cambridge (Mass.), 2e éd., 1927 ;
<99b> HASKINS (C.H.), The Alchemy ascribed to Michael Scot, &Isis&, 34, 1928, 350-359 ;
<99b> HASKINS (C.H.), &Studies in the history of medieval culture&, Cambridge (Mass.), 2e éd., 1965 [1929] ;
<99b> HÜNEMÖRDER (Ch.), Der Text des Michael Scotus um die Mitte des 13. Jahrhunderts und Thomas Cantimpratensis III, dans STEEL (C.), GULDENTOPS (G.) et BEULLENS (P.), éd., &Aristotle’s Animals in the Middle Ages and Renaissance&, Leuven, 1999, 238-248 ;
<99b> JACQUART (D.), La physiognomie à l’époque de Frédéric II : le traité de Michael Scot, dans &Le Scienze alla corte di Federico II&, (Micrologus, II) Florence, 1994, 19-37.
<99b> MANSELLI (R.), La corte di Federico II e Michele Scoto, dans &L'Averroismo in Italia: convegno internazionale, Roma, 18-20 aprile 1977, Accademia Nazionale dei Lincei&, Rome 1979&, 63-80 (repr. In ID., &Scritti sul medioevo&, Rome, 1994, 183-208 ;
<99b> MENESTO (E.), éd., &Federico II e le nuove culture: atti del XXXI Convegno storico internazionale, Todi, 9-12 ottobre 1994&, (Atti dei convegni del Centro italiano di studi sul basso medioevo, Accademia Tudertina e del Centre di studi sulla spiritualità medievale ; Nuova serie 8), Spolète, 1995 ;
<99b> MORPURGO (P.), Il ‘Liber introductorius’ di Michele Scotto : prime indicazione interpretative, &Atti dell’Academia nazionale dei Lincei. Rendiconti d. Classe di scienze morali, storiche et filologiche&, Ser. 8, 34, 1979, 149-161 ;
<99b> MORPURGO (P.), Il ‘Sermo suasionis in bono’ di Michele Scotto a Federico II, &Rendiconti dell’Academia nazionale dei Lincei. Rendiconti d. Classe di scienze morali, storiche et filologiche&, Ser. 8, 38, 1983, 287-300 ;
<99b> MORPURGO (P.), Federico II e la fine dei tempi nella profezia del cod. escorialense f.III.8, &Pluteus: Periodico Annuale di Filologia&, 1, 1983, 135-67 ;
<99b> MORPURGO (P.), Fonti di Michele Scoto, &Rendiconti dell' Accademia Nazionale dei Lincei&, 38, 1983, 59-71 ;
<99b> MORPURGO (P.), Michele Scoto tra scienza dell'anima e astrologia, &Clio: Rivista Trimestrale di Studi Storici&, 19, 1983, 441-450 ,
<99b> MORPURGO (P.), Note in margine a un poemetto astrologico presente nei codici del “Liber particularis” di Michele Scoto, &Pluteus: Periodico Annuale di Filologia&, 2, 1984, 5-14 ;
<99b> MORPURGO (P.), Il capitolo ‘De informatione medicorum’ nel ‘Liber introductorius’, &Clio: Rivista Trimestrale di Studi Storici &, 20, 1984, 651-661 ;
<99b> MORPURGO (P.), Il concetto di natura in Michele Scoto, &Clio&, 22, 1986, 5–21 ;
<99b> MORPURGO (P.), Michele Scoto e la circolazione dei manoscritti scientifici in Italia Meridionale: la dipendenza della Scuola Salernitana dalla Scuola Parigina di Petit Pont, dans Atti del Congresso sulla diffusione delle Scienze Islamiche nel Medioevo Europeo (2-4 Ottobre 1984), 1987, 167–91
<99b> MORPURGO (P.), Michele Scoto e Dante: una continuità di modelli culturali?, dans FEDERICI VESCOVINI (G.) et BAROCELLI (F.), éds., &Filosofia, scienza e astrologia nel trecento Europeo: Biagio Pelacani Parmense&, 1992, 79–94 ;
<99b> O’NEILL (Y.V.), Michael Scot and Mary of Bologna: a medieval gynecological puzzle, &Clio Medica&, 8, 1973, 87-111 ;
<99b> O’NEILL (Y.V.), Michael Scot and Mary of Bologna: an addendum, &Clio Medica&, 9, 1974, 125-129 ;
<99b> RIVERA RECIO (J.F.), Personajes hispanos asistentes en 1215 al IV Concilio de Letràn, &Hispania Sacra&, 4, 1951, 335-358 ;
<99b> PARAVICINI-BAGLIANI (A.), Federico II e la corte dei papi: scambi culturali e scientifici, dans ID., &Medicina e scienza della natura alla corte dei papi nel Duocento&, Spolète, 1991, 53-84 ;
<99b> QUERFELD (A.H.), &Michael Scottus und seine Schrift De secretis nature&, Diss. Leipzig 1893 (&De urinis&) ;
<99b> SIRAT (C.), Les traducteurs juifs a la cour des rois de Sicile et de Naples, dans CONTAMINE (G.), éd., &Traduction et traducteurs au moyen age&, Paris, 1989, 169-191 ;
<99b> THOMSON (S. H.), The texts of Michael Scot's &Ars alchemiae&, &Osiris&, 5, 1938, 523-559 ,
<99b> THORNDIKE (L.), &A History of magic and experimental science&, New York, 1923-1958, II, 307-337 ;
<99b> THORNDIKE (L.), &The Sphere of Sacrobosco and its Commentators&, Chicago, 1949 ;
<99b> THORNDIKE (L.), &Manuscripts of Michael Scot Liber introductorius&, dans &Didascaliae. Studies in honour of Anselm M. Albareda&, New York, 1961, 425-446 ;
<99b> TRONZO (W.), éd., &Intellectual life at the court of Frederick II Hohenstaufen [proceedings of the symposium "Intellectual life at the Court of Frederick II Hohenstaufen", Washington, D.C., 18-20 January 1990]&, (Studies in the History of Arts, Symposium XXIV) Washington, 1994, 241-248 ;
<99b> VAN OPPENRAAIJ (A. M. I.), Quelques particularités de la méthode de traduction de Michel Scot, dans HAMESSE (J.) et FATTORI (M.), &Rencontres de cultures dans la philosophie médiévale: traductions et traducteurs de l'antiquité tardive au XIVe siècle&, 1990, 121-129 ;
<99b> VAN OPPENRAAIJ (A. M. I.), Michael Scot’s arabic-latin translations of Aristotle’s’Book on animals’ : some remarks concerning the relation between the translation ans its Arabic and Greek sources, dans STEEL (C.), GULDENTOPS (G.) et BEULLENS (P.), éd., &Aristotle’s Animals in the Middle Ages and Renaissance&, Leuven, 1999, 31-43 ;
<99b> VOSKOBOYNIKOV (O.), &Arts, savoirs et visions de la nature à la cour de Frédéric II&, Doct. Paris, E.H.E.S.S., 2006 ;
<99b> WEILL-PAROT (N.), &Les ‘images astrologiques’ au Moyen Âge et à la Renaissance/ Spéculations intellectuelles et pratiques magiques (XIIe-XVe siècles)&, Paris, 2002 ;
<99b> WOOD BROWN (J.), &An Enquiry into the life and legend of Michael Scot&, Edinburgh, 1897 ;